بررسی اثر گیاهان مختلف دارویی و کاربرد تکنیک های مختلف زراعی اسانس بر کنترل بیماری فوزاریوم سولانی تحت شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای

امروزه استفاده از ترکیب های طبیعی گیاهان جهت کنترل و کاهش بیماری های گیاهی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بیماری قارچی فوزاریوم از شایع ترین بیماری های خاک زیست گیاهان است که دامنه میزبانی بسیار وسیعی دارد. جهت بررسی اثر اسانس چهار گیاه دارویی دارچین، رزماری، اسطوخودوس و اوکالیپتوس بر کنترل بیماری فوزاریوم سولانی آزمایشی انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد اسانس این گیاهان در 5 غلظت صفر، 500، 1000، 1500 و ppm 2000 بر کنترل بیماری قارچی فوزاریوم بود. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام گرفت. سپس جهت بررسی اثر روش های مختلف کاربرد اسانس انتخاب شده( محلول پاشی، پرایمینگ کردن و کاربرد اسانس همراه با آب آبیاری) بر کنترل بیماری، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار تحت شرایط گلخانه ای بر روی گیاه گوجه فرنگی طراحی گردید. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اسانس دارچین بیشترین تاثیر بازدارندگی را بر رشد قارچ دارا بود به طوری که کاربرد اسانس این گیاه در همه غلظت ها به طور کامل از رشد قارچ جلوگیری نمود. اسانس های گیاهان اسطوخودوس و رزماری فقط در بالاترین غلظت (ppm2000) قادر به متوقف نمودن رشد قارچ گردیدند اما اسانس گیاه اوکالیپتوس در هیچ غلظتی نتوانست از رشد قارچ جلوگیری نماید. روش های مختلف کاربرد اسانس گیاه دارچین در شرایط گلخانه ای روی گیاه گوجه فرنگی نشان داد که کاربرد اسانس همراه با آب آبیاری بهتربن روش کنترل بیماری است. در روش کاربرد اسانس همراه با آب آبیاری با افزایش غلظت اسانس درصد بقاء بوته ها افزایش یافت اما در غلظت 1500 و ppm2000درصد بقاء بوته ها یکسان بود. نتایج کاربرد اسانس به روش محلول پاشی(اسپری کردن) نشان داد که با افزایش غلظت اسانس درصد بقاء بوته ها افزایش می یابد اما در غلظت ppm2000، محلول پاشی باعث گیاه سوزی گردید. نتایج روش پرایمینگ کردن با اسانس نشان داد که با افزایش غلظت اسانس درصد بقاء بوته ها افزایش می یابد به طوری که بیشترین درصد بقاء بوته ها در روش پرایمینگ کردن در بالاترین غلظت اسانس و کمترین درصد بقاء در کمترین غلظت اسانس حاصل شد. به نظر می رسد اسانس گیاه داروئی دارچین می تواند منبع مناسبی جهت کنترل بیماری قارچی فوزاریوم باشد.